Archiwa tagu: Pacynki

MINIATURY PIO – edycja limitowana


Zartobliwe „Chmurki i humorki”, nastrojowa „Samotność” oraz czarny humor „Pacynek”, wypełniają po brzegi limitowaną edycję wydania Miniatur.

Opakowanie zawiera trzy albumy z reprodukcjami grafik PIO, wydanymi przez wydawnictwo LOKATOR w latach 2009-2010.

„Chmurki i humorki” powstawały, jak deklaruje autor, w ruchu. PIO tworzył tę serię grafik, „przemieszczając się po różnych zakątkach książek, miast i krain”. Ten ruch udzielił się obrazom. Jedne z nich zamieniają się miejscami w szeregu zadziwiających podstawień – otrzymujemy wtedy parasol-łódkę albo kielonek-więzienie. Inne stapiają się w jedno, łączą w groteskowe hybrydy – i wtedy powstaje ośmiornica, która jest wyspą, kot, który chroni przed deszczem lub trampki na szpilkach. To kraina zaskakujących metamorfoz, w której rządzi nadrealistyczna wyobraźnia i purnonsensowy humor. Wszystko jednak zostaje podane z niewymuszoną lekkością i bezpretensjonalnością. „Gdyby jeleń miał fiszbiny, byłby wielorybem” – tytuł jednej z grafik dobrze oddaje zasadę, rządzącą tym światem. Tu rzeczy, ludzie i zwierzęta przyjmują swój kształt warunkowo, jakby na próbę, w każdej chwili mogą okazać się czymś innym lub kimś innym. PIO nicuje codzienność, zwyczajność i samowitość,  by pokazać nam jej fantastyczną podszewkę.

(więcej…)

Bajeczki z brakiem w tle. Olga Szmidt

Jerzy Franczak
PIOtr Kaliński
Pacynki
Kraków 2010

 

W bajkowych utworach Jerzego Franczaka i w pochodzących z nie innej konwencji obrazkach PIOtra Kalińskiego niemal wszystkie postaci (czy pacynki to na pewno postaci?) cierpią na rozmaite braki. Mamy tu długonosego króla bez rączek, piękną królewnę, która straciła głowę czy ślepego mesjasza bez nóżek. Mamy też karkołomny język, urzekające grafiki i władzę, jaką dają nam autorzy. Pacynka to bowiem utwór, jak czytamy w fingowanej definicji ze Słownika terminów literackich, nakładany na palec przez czytelnika.  

Lewa dłoń PIO i prawa Franczaka nakreśliły dwanaście unikalnych utworów i tyleż samo grafik. Główny pomysł tego projektu to – zadziwiająco udana – próba połączenia twórczości wizualnej z bajkową konwencją tekstu. Co wydaje się jeszcze bardziej ryzykowne – książeczka ta nie jest skierowana w dodatku do dzieci (choć może odwołujących się do takich pierwiastków, by tak patetycznie i staromodnie rzec, w duszy czytelnika). Franczak tekstem, PIO grafikami pozbawiają swoje pacynki części ciała, zmysłów, stale przypisanych cech czy wreszcie złudzeń. Nie są to jednak mikro-makabreski. Już w tytułach dzieje się coś dziwnego. Rzućmy okiem: O małym zajączku, któremu odpadło uszko podczas ucieczki, O pięknej królewnie, która straciła głowę, O bardzo złym kotku z wielka dziurą w brzuszku. Dysonanse, zgrzyty i niejasne niezgodności, jakie powstają, gdy słyszymy na przykład o bardzo złym kotku, to stały efekt towarzyszący lekturze Pacynek. Widzimy tu bowiem zdeformowanych bohaterów dziecięcych bajek, którym przydarzają się rzeczy co najmniej dziwne. Książeczka ta nie oferuje kilkunastu sympatycznych historyjek, fragmentów czy urywków większych całości. To raczej pełne, choć tak małe (stosunkowo trudno oprzeć się, mimo standardowej powściągliwości w tej kwestii, pokusie ciągłego zdrabniania) niby-portreciki, w których równie niewielkie opowiadania mają objaśnić sytuację, wygląd albo dysfunkcję pacynki. Nie jest jednak tak, że teksty Franczaka funkcjonują rozłącznie, choć równolegle z grafikami PIO, stanowiąc swoiste „dwa w jednym”. Są to dwie „płaszczyzny”, które są od siebie ściśle uzależnione, wzajem się komentujące, dostarczające czytelnikowi uciech w dwójnasób.
(więcej…)

Jerzy Franczak

franczak

foto: Dawid Prząda, LOKATOR 2017

KSIĄŻKI:
Pacynki
Kwiatki
Wyczerpanie
Sainte-Fabeau

Teraz opowiem wam wszystko

Jerzy Franczak (ur. 1978 r.), prozaik, eseista, literaturoznawca. Opublikował m.in. zbiory opowiadań „Trzy historye” (HA!art 2001), „Szmermele” (Nowy Wiek 2004), „Sainte-Fabeau” (Lokator 2017), zbiory esejów „Grawitacje” (Rita Baum 2007) i „Kwiatki” (Lokator 2010) oraz powieści: „Przymierzalnia” (HA!art 2008), „Nieludzka komedia” (WL 2009), „Da capo” (WL 2010), „NN” (HA!art 2012), „Rozkład” (WL 2017). Jest też autorem rozpraw o literaturze nowoczesnej: „Rzecz o nierzeczywistości. Sartre-Gombrowicz-Nabokov” (Universitas 2002), „Poszukiwanie realności. Światopogląd polskiej prozy modernistycznej” (Universitas 2007), „Błądzące słowa. Jacques Rancière i filozofia literatury” (IBL 2017). Współtwórca (wraz z PIOtrem Kalińskim) książek artystycznych, takich jak „Pacynki” czy „Wyczerpanie”. Na antenie TVP Kultura prowadził program o nowościach wydawniczych „Czytelnia”, obecnie członek zespołu „Miesięcznika Literackiego” – dodatku do „Tygodnika Powszechnego”. Wykłada na polonistyce i kulturoznawstwie UJ, powadzi warsztaty pisania w Studium Literacko-Artystycznym.

Jerzy Franczak, PIOtr Kaliński PACYNKI

Wydawnictwo LOKATOR,
Kraków 2010
teksty: Jerzy Franczak
ilustracje: PIOtr Kaliński 

wydanie pierwsze
ISBN: 978-83-61962-04-5
oprawa miękka
rozmiar: 105×150
stron: 48

cena: 20 zł

„Pacynka – krótki utwór prozą, zwykle nakładany na palec przez czytelnika. Pacynki często łączą się w serie 12 utworów, po sześć na każdą rękę”
W bajkowych utworach Jerzego Franczak i w pochodzących z innej konwencji obrazkach PIOtra Kalińskiego niemal wszystkie postaci cierpią na rozmaite braki. Mamy tu długonosego króla bez rączek, piękną królewnę, która straciła głowę czy ślepego mesjasza bez nóżek. Mamy też karkołomny język, urzekające grafiki i władzę, jaką dają na autorzy. Pacynka to bowiem utwór, jak czytamy w definicji ze Słownika terminów literackich, nakładany na palec przez czytelnika.