Archiwa tagu: Na północ jedzie się

Ilona Klimek – Linia horyzontu – Miesięcznik ZNAK

„Niczego nie da się dostrzec w jednym momencie. Należy patrzeć z wielu stron, a nawet wtedy nie jest się pewnym” – pisze Ida Linde w trzeciej (nie licząc limitowanej edycji poetyckiego zbioru 29 niewysłanych listów) przetłumaczonej na język polski książce.

Na północ jedzie się, by umrzeć rozpoczyna seria morderstw dokonanych przez Benjamina na oczach jego współtowarzyszki Sary. To strzelaniny wydarzające się nagle, w niezrozumiałych okolicznościach. Kolejne scenki narracyjne wcale nie wyjaśniają motywów zbrodni: ktoś wraca oddać zabrany w pośpiechu telefon, ktoś inny jest niesłusznie oskarżany… To jedynie wycinki większej opowieści, która pozostaje w sferze domysłu. Linde dzięki niezwykłej wrażliwości i poetyckiemu językowi próbuje pokazać, że nasz punkt widzenia nie jest tym jedynym. Horyzont spojrzenia pozostaje linią, dopóki nie postanowimy się jej uważniej przyjrzeć i dostrzec, że wszystkim wcale nie rządzi skomplikowany układ zależności, który można zrozumieć, ale przypadek wynikający z niewyjaśnionych pobudek kierujących ludzką naturą.

Pisarka ukazuje bolesny obraz rzeczywistości, gdzie w chwili największych trudności zawsze zostajemy sami, a wówczas między nami a światem buduje się niewidzialna błona uniemożliwiająca wrażliwe, rozumiejące spojrzenie na to, co się wydarza wokół. Tak niepostrzeżenie tworzy się piekło, gdzie ludzkimi motywami kieruje niepokój, bliskość jest tylko pozorem, dzieci zmagają się z przeszłością rodziców, a pamięć staje się uciążliwym obowiązkiem. Ocaleniem może być tylko nieustanne kwestionowanie linii horyzontu – uciszenie wewnętrznej wojny i spojrzenie na innych, którzy również mają swoje historie domagające się wysłuchania.

Ida Linde
Na północ jedzie się, by umrzeć
tłum. Justyna Czechowska
Wydawnictwo Lokator, Kraków 2017, s. 196

Michał Nogaś – „Na północ jedzie się, by umrzeć” IDA LINDE

Literacka odpowiedź na kultowy album Springsteena – „Na północ jedzie się, by umrzeć”

‚Zastanawia mnie skąd w tak młodej osobie, tak wiele talentu i tak wiele umiejętności do opowiadania o sprawach najważniejszych. Jak to się dzieje, że Ida Linde potrafi nam o tym opowiedzieć tak, że odkładając jej książkę na bok przez kilka dni możemy myśleć o tym, co chciała nam powiedzieć. Skąd ta wiedza o człowieku, o jego duszy i o naszych błędach?’ Dzisiaj w ‚Książce dnia’ Michał Nogaś zachwala młodą, szwedzką pisarkę, Idę Linde, i przedstawia jej najnowsze dzieło, ‚Na północ jedzie się, by umrzeć’.

Justyna Sobolewska – „Na północ jedzie się, by umrzeć” IDA LINDE

Samotność jest błoną

Czytana zdanie po zdaniu książka ta jest rodzajem medytacji o piekle świata, karkołomną próbą ujęcia całości w niewielkiej ilości słów.

Trzecia książka po polsku szwedzkiej pisarki i poetki Idy Linde zaczyna się niemal jak film „Urodzeni mordercy”. Kobieta i mężczyzna uciekają starym volvo, ukrywają się, dziko kochają się w spiżarce, pozostawiają za sobą kolejne trupy. Ten początek jest bardzo pociągający, podobnie jak skojarzenie z albumem „Nebraska” Bruce’a Springsteena. Rzeczywiście świat Linde ma wiele wspólnego z klimatem (pustką, jazdą, prowincją, smutkiem) tego albumu. Ale im dalej, tym bardziej widać, że to nie jest klasyczna opowieść drogi, że mamy do czynienia z bardzo specyficzną prozą (na granicy poezji), która stawia opór. Pojawiają się kolejne postaci i historie rodzinne, osnute wokół śmierci, porzucenia, ucieczki. Przy czym to są skrawki historii, których nie jesteśmy w stanie ułożyć. Czytelnik podąża za samymi zdaniami, które są tu niezwykłe: „Wszyscy mieli własne zmartwienia, a samotność jest błoną między tobą a światem”. Sposób opowiadania Linde – nachodzące na siebie obrazy z różnych czasów – wynika z tego, że jest to książka o czasie, o tym, że wszystko w nas istnieje jednocześnie, przeszłość i teraźniejszość. Czytana zdanie po zdaniu (bez oczekiwania ciągłości fabuły) książka ta jest rodzajem medytacji o piekle świata, karkołomną próbą ujęcia całości w niewielkiej ilości słów. I sporo tych słów z czytelnikiem zostaje.

Jarosław CZECHOWICZ – „Na północ jedzie się, by umrzeć” Ida Linde

linda_okladka_450x210_REDwww Trzecia wydana w Polsce książka Idy Linde jest bardzo filmową opowieścią. Nie tylko dlatego, że rozpoczyna ją spektakularna narracja o dwójce ludzi, którzy pozostawiają po sobie trupy, kontynuując szaleńczą podróż, podczas której chcą wyrwać z siebie tę intensywność istnienia, jakiej odmawiali sobie wcześniej z różnych powodów. Linde pokazuje, że każde życiowe zdarzenie zazębia się w biografiach wszystkich ludzi, którzy w nim uczestniczą. Stąd też panoramiczna perspektywa, późniejsze opowiadanie o losach wszystkich pośrednio lub bezpośrednio związanych z wydarzeniami otwierającymi książkę. Zdaje się, że tym razem będzie to coś innego, ale autorka konsekwentnie wraca do znanej nam poetyckiej stylistyki. Opowiada o ludziach, których łączy niecierpliwe oczekiwanie na zmianę. Takich, którzy boją się tych spodziewanych zmian, lecz wiedzą, że są one konieczne. Doświadczonych śmiercią. Linde obnaża swoich bohaterów, ich słabości, troski oraz tęsknoty. Pisze w sposób sugestywny o roli pamięci i zapominania. Stawia pytania o to, czym są i jak kształtują tożsamość. Prowadzi nas przez świat, w którym więcej chciałoby się usunąć z pamięci niż jej przywrócić. Czule, pięknie, ze zdaniami osiadającymi gdzieś w umyśle na zawsze. Jak to, gdy bliskość portretowana jest frazą „zlizuje z jej skóry niepokój całego świata”.

Tak, to w dużej mierze opowieść o ludzkim niepokoju. O tym, że nigdy nie jesteśmy gotowi na śmierć bliskich ludzi, a jednocześnie zdarza się, że bardzo jej pragniemy. Przeszłość odgrywa tutaj zasadniczą rolę, ale wydobywane są z niej tylko punktowe zdarzenia. Te naznaczające potem na zawsze i uniemożliwiające wydobycie się z lęków. Bohaterowie książki boją się i nie mogą nic zrobić ze źródłem swego strachu. Są w swoistym stanie oczekiwania. Może być jeszcze gorzej? Chwiejące się fundamenty świata mogą zatrząść się bardziej? Niewątpliwie Sara i Benjamin, których historia otwiera „Na północ jedzie się, by umrzeć”, stają wspólnie wobec takiej sytuacji granicznej. On ze swym nieokiełznanym buntem i złością na świat. Ona pragnąca po raz pierwszy w życiu poczuć, że należy sama do siebie. Ruszają w krótką, acz intensywną podróż. Benjamin strzela do ludzi. Sara obserwuje. Dzika namiętność idzie w parze z wyostrzonymi zmysłami, które nie pozwalają na analizę tego, co się dzieje. Ben nie chce być cieniem, którym był zawsze. Sara chce pożegnać w sobie ten dom rodzinny, w którym wszystko zawsze było obce, do wszystkiego trzeba było się dostosować. Oboje mają swoje tajemnice. Wystarczą im fizyczna bliskość, doświadczanie adrenaliny i podróż. Ale to nie jest powieść drogi. Ida Linde chce uruchomić pewien mechanizm przypominania sobie. Bena i Sary, ale także ludzi, z którymi powiąże ich mordercza wycieczka.
images

czytaj całość >>>

Ida Linde – Na północ jedzie się by umrzeć – Małgorzata Walendowska

linda_okladka_450x210_REDwww
Dar Idy Linde do opowiadania o rzeczach najważniejszych w prosty a zarazem przejmujący sposób mogliśmy poznać, czytając dwie poprzednie książki tej szwedzkiej autorki.

Opowieści o dorastaniu, miłości, przywiązaniu i odchodzeniu zawarte zarówno w „Jeśli o tobie zapomnę, stanę się kimś innymi”, jak i w „Poleciały w kosmos” pokazały, jak bardzo wyjątkowy i poetycki jest język tej młodej pisarki. Ogromna w tym zasługa tłumaczki – Justyny Czechowskiej. Oba teksty ukazały ogromną wrażliwość oraz wiedzę o człowieku i jego duszy. Nie inaczej jest w przypadku nowej książki – „Na północ jedzie się, by umrzeć”. Tym razem Linde przygląda się światu, w którym mieszka zło. Pierwotnym instynktom, mrocznym zakamarkom człowieczej natury. Dziesięć zazębiających się opowiadań to misternie utkana historia rozpadu – związków, rodzin, świata. Para, która podróżuje po północnej Szwecji starym volvo, mordując napotkanych po drodze przypadkowych ludzi. Żona próżno oczekująca powrotu męża z pracy czy niedoszła samobójczyni, która ginie z rąk pary morderców. Wszyscy bohaterowie nowej książki Linde mierzą się ze swoimi złymi wyborami, są rozczarowani życiem i światem. Droga zaś, którą wybierają, prowadzi ich donikąd – wpędza ich ostatecznie w jeszcze większą samotność.

Szwedzka pisarka w swojej nowej książce stawia pytania zasadnicze – skąd w człowieku bierze się zło. Jak to się dzieje, że mając nieme przyzwolenie, potrafi zabić. Być może nowa książka Linde jest, jak chce wydawca – szwedzką odpowiedzią na album „Nebraska” Bruce’a Springsteena. Być może. Na pewno zaś jest mistrzowskim obrazem pogubionego i samotnego człowieka, który rzucony w bezdenną paszczę życia, traci nad nim złudzenie kontroli.

IDA LINDE, ELIZA KĄCKA, TOMASZ WIŚNIEWSKI

Autorzy Wydawnictwa Lokator na Warszawskich Targach Książki
IDA LINDE, ELIZA KĄCKA, TOMASZ WIŚNIEWSKI –
Autorzy Wydawnictwa Lokator na Warszawskich Targach Książki 18-19 maja 2017 r.

ZAPRASZAMY na STOISKO MOTYLI KSIĄŻKOWYCH 108/D19
Ida Linde – 18.05 g: 16:00 – 17:00
Tomasz Wiśniewski – 19.05 g: 16:00 – 17:00
Eliza Kącka – 19.05 g: 17:00 – 18:00

IDA LINDE w WARSZAWIE: 16.05.2017

„Na północ jedzie się, by umrzeć” może być powieścią o zbrodni, ale niekoniecznie o tej, o której się początkowo myśli. Może to być powieść o północy Szwecji, o tym, co dziedziczymy i jaki ma to na nas wpływ. Może to być również szwedzka wersja albumu „Nebraska” Bruce’a Springsteena. A może nowa powieść Idy Linde jest miejscem, w którym rządzi strach? Wszystko wyjaśni się w trakcie spotkania z autorką, Idą Linde, w cyklu „Literatura na Jasnej” we wtorek 16 maja.

Wieczór literacki już we wtorek 16 maja 2017 r. o godz. 18.00 w siedzibie Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej ul. Jasna 14/16a w Warszawie. Prowadzenie Michał Nogaś. W spotkaniu udział weźmie także autorka tłumaczenia, Justyna Czechowska. Fragmenty książki przeczyta Danuta Stenka, aktorka Teatru Narodowego.

„Literatura na Jasnej” to cykl spotkań mających przybliżyć Polakom twórczość literacką pisarzy europejskich, a równocześnie wspierać wymianę kulturową oraz sprzyjać lepszemu porozumieniu między mieszkańcami Unii Europejskiej.

Wstęp wolny. Prosimy o zgłoszenie udziału http://bit.ly/IdaLindeNaJasnej

IDA LINDE „Na północ jedzie się, by umrzeć”

OriginalPhoto-596740804.789762
Ida Linde
Na północ jedzie się, by umrzeć
Przekład: Justyna Czechowska
Premiera: maj 2017
Oprawa miękka, stron 196
ISBN: 978-83-63056-37-7
cena okładkowa: 36 zł

kupuj na: www.tylkodobreksiazki.pl

Miejsce akcji – północna Szwecja. Bohaterowie – kobieta i mężczyzna, którzy jeżdżą po okolicy starym volvo. Na stacji benzynowej zastrzelą chłopaka w kasie. Będzie on pierwszą ofiarą ich morderczego turnée. Ktoś będzie musiał wrócić do miejsca, z którego kiedyś uciekł, by pochować młodszego brata. Ktoś inny będzie niesłusznie podejrzany. Ktoś trzeci na marne będzie czekał, aż mąż wróci do domu.
Na północ jedzie się, by umrzeć może być powieścią o zbrodni, ale niekoniecznie o tej, o której się początkowo myśli. Może to być powieść o północy Szwecji, o tym, co dziedziczymy i jaki ma to na nas wpływ. Może to być również szwedzka wersja albumu „Nebraska” Bruce’a Springsteena. A może nowa powieść Idy Linde jest miejscem, w którym rządzi strach?

(więcej…)

29 niewysłanych listów – Ida Linde

Ida Linde
29 niewysłanych listów
przekład Justyna Czechowska
koncepcja i opracowanie graficzne: PIO Kaliński

EDYCJA LIMITOWANA
ISBN:978-83-63056-18-6
Egzemplarze sygnowane i numerowane nie przeznaczone do sprzedaży
Premiera: KWIECIEŃ 2017

W tomie 29 niewysłanych listów Ida Linde układa bezimiennych adresatów (adresatki?) w porządku alfabetycznym. Zamiast wysyłać listy, rozsypuje je i zbiera w poezję. „Every letter is a love letter” mówi poetka za Chris Kraus, choć jej listy dotyczą również tęsknoty, dzieciństwa, macierzyństwa i pragnienia. Wspomnienia mieszają się tu z życzeniami i odnotowaniem suchych faktów.

Wydanie polskie w oprawie graficznej PIO Kalińskiego wydane zostało w limitowanej serii 101 egz. nie przeznaczonych do sprzedaży. Oryginał ukazał się w serii „Warunki pracy” niszowego wydawnictwa Chateaux.
(więcej…)