Mario-Henrique Leiria

Mário-Henrique Leiria (1923–1980) był prominentnym działaczem portugalskiego ruchu surrealistycznego. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Lizbonie, skąd został relegowany za poglądy polityczne w 1942 roku. W 1961 r. aresztowany wraz z grupą surrealistów za przygotowywanie rzekomego zamachu stanu pod nazwą „Operacja Papuga”, będącego w gruncie rzeczy surrealistycznym happeningiem. Zwolniony z aresztu bez wyroku udał się na wygnanie do Brazylii, skąd powrócił korzystając z politycznej odwilży początku lat 70. Gorący zwolennik radykalnych przemian społecznych. Jego pisarstwo charakteryzuje się anarchizmem, surrealizmem i eklektyzmem oraz szczególnym zamiłowaniem do absurdu i science fiction. Przez wiele lat pisywał do portugalskich pism satyrycznych. Jest znany przede wszystkim jako autor Opowiadań przy ginie z tonikiem i Nowych opowiadań przy ginie z tonikiem. W Portugalii obie te książki mają status kultowych i z upływem kolejnych dekad wcale nie tracą na popularności, szczególnie pośród młodych adeptów literatury. 

Kristin Berget

© Blunderbuss

Kristin Berget (1975) norweska poetka, zadebiutowała w 2007 roku tomem wierszy loosing louise. Była redaktorką kilku edycji antologii debiutów Signaler wydawanej przez oficynę Cappelen Damm. Berget jest autorką sześciu książek poetyckich i powieści-miniatury Sonja Sacre Coeur inspirowanej podróżą poetki do Polski. Polski przekład jej książki Der ganze Weg znalazł się w finale konkursu Europejski Poeta Wolności w 2011 r. Tom og når blir lyst blir det helt fantastisk nominowano do najważniejszej norweskiej nagrody literackiej Brageprisen w 2017 r. Berget jest także tłumaczką, przekłada na norweski między innymi poezję Idy Linde. 

Sophia de Mello Breyner Andresen

Sophia de Mello Breyner Andresen (1919-2004) uznawana jest za jedną z najważniejszych dwudziestowiecznych poetek Półwyspu Iberyjskiego. Jako pierwsza kobieta otrzymała najważniejsze wyróżnienie przyznawane pisarzom tworzącym w języku portugalskim – Nagrodę Camõesa (1999). Uhonorowana również Nagrodą Królowej Zofii (2003), czyli najważniejszym wyróżnieniem poetyckim we wszystkich krajach hiszpańsko- i portugalskojęzycznych. Debiutowała w latach 40. i szybko stała się jedną z najistotniejszych postaci w XX-wiecznym portugalskim życiu literackim. Wydała kilkanaście tomików poezji, jak również zbiory opowiadań, nowele dla dzieci, sztuki teatralne i eseje. Działała również jako tłumaczka. Pochowana w Panteonie Narodowym w Lizbonie.

Veronika Mabardi

foto: PIO KALIŃSKI

Veronika Mabardi, ur. 1962 w Lowanium, belgijska pisarka tworząca w języku francuskim, autorka sztuk teatralnych, tomików poezji i powieści. Regularnie współpracuje z zespołami teatralnymi i z artystami różnych dziedzin, tworzy też dla radia i prowadzi warsztaty pisania. Mieszka w Brukseli. Jej dramat Loin de Linden (2014) został nagrodzony Prix Triennal de la Littérature Dramatique de la Fédération Wallonie Bruxelles i Prix Georges Vaxelaire de l’Académie des Lettres de Belgique. Za powieść Les Cerfs otrzymała w 2016 roku Prix Triennal de Littérature de la Ville de Tournai. Jej ostatnia książka Sauvage est celui qui se sauve (2022) opowiada o niezwykłym życiu Shin Do, jej adoptowanego brata z Korei.

Oksana Buła

OKSANA BUŁA – ukraińska artystka, autorka oraz ilustratorka książek dla dzieci. Żyje i pracuje we Lwowie. Jest absolwentką Lwowskiej Narodowej Akademii Sztuki. Brała udział w wielu krajowych oraz międzynarodowych wystawach. Tworzy ręcznie robioną biżuterię pod markami OOMISEH oraz Tukoni.

Aaiún Nin

Aaiún Nin (ur. 1991) to urodzona w Angoli niebinarna osoba uprawiająca poezję, tworząca sztukę mixed media i zaangażowana w aktywizm, posługująca się pseudonimem. W swojej twórczości podejmuje wątki dyskryminacji rasowej i płciowej, a także doświadczeń osób LGBT+. Debiutancki tom poetycki pt. „Broken Halves of a Milky Sun” ukazał się w 2022 roku w Stanach Zjednoczonych.
Od momentu przeniesienia się do Danii w 2016 roku Aaiún Nin współpracuje z artystami identyfikującymi się z kulturą queer, w swoich wypowiedziach podnosząc kwestie dyskryminacji prawnej migrantów oraz systematycznej przemocy policyjnej w Skandynawii. Artykuły i wiersze Aaiún Nin były publikowane m.in. w czasopismach „Information”, „Untold Pages”, „Kritiker”, „Friktion Magasin”, „Forfatternes Klimaaksjon” i hvermandag.dk. Ponadto ma na koncie udział w recitalach poetyckich podczas Oslo Internasjonale Poesifestival, Sound + Literature w Aarhus i Louisiana Literature Festival w Danii. Wiodący duński dziennik „Politiken” nazwał Nin „wielkim, rzadkim talentem w duńskiej literaturze”.

Obecnie przebywa na stypendium Międzynarodowej Sieci Miast Schronienia 
ICORN w Instytucie Kultury Willa Decjusza w Krakowie.

Eliza Kącka

_glowa2


KSIĄŻKI:
Elizje
premiera: maj 2017
po drugiej stronie siebie
premiera: luty 2019
Strefa zgniotu
premiera: luty 2022

Eliza Kącka –  pracuje na stanowisku adiunkta na Wydziale Polonistyki UW. Opublikowała książki akademickie: Stanisław Brzozowski wobec Cypriana Norwida (2012) oraz Lektura jako spotkanie. Brzozowski – tekst – metoda (2017), a także książki prozatorskie Elizje (2017) i po drugiej stronie siebie (2019) – obie wydane przez Lokatora. Współredaktorka antologii Poeci i poetki przekraczają granice (2011), redaktorka wyborów poezji mniej współczesnej (m.in. Cypriana Norwida i Anny Świrszczyńskiej dla Universitasu oraz Henryki Łazowertówny). Członkini Zarządu Głównego TLiAM, kapituł Nagrody Literackiej GDYNIA i Nagrody Literackiej m.st. Warszawy. Stała współpracowniczka „Tygodnika Powszechnego”. Recenzentka i czytelniczka literatury najnowszej.

GEORGES PEREC

KSIĄŻKI:
Rzeczy

Człowiek, który śpi
Teatr I
Gabinet Kolekcjonera

Urodziłem się. Eseje

Pamiętam że

W albo wspomnienie z dzieciństwa
Przestrzenie
Życie instrukcja obsługi
PREMIERA: Listopad 2021

 

 

Georges Perec (ur. 7 marca 1936 w Paryżu, zm. 3 marca 1982 w Ivry-sur-Seine) – francuski prozaik, eseista i filmowiec żydowskiego pochodzenia, zaliczany do grona najważniejszych dwudziestowiecznych twórców literatury. Członek grupy OuLiPo. Jego rodzice zginęli w czasie II wojny światowej; wychowywała go ciotka. Ukończył historię i socjologię na Sorbonie. Kilka lat pracował jako nauczyciel w Tunisie, by w 1962 przyjąć posadę archiwisty jednego z paryskich szpitali. Zawód ten wykonywał do 1979 r. Zmarł na raka płuc w 1982. Ze względu na realizowaną przez Pereca koncepcję literatury, której fundamentem są formalne eksperymenty, niektóre z jego utworów mogą funkcjonować w zasadzie wyłącznie w języku francuskim. Mimo to był często tłumaczony na język polski. Do tej pory ukazały się: Rzeczy (tłum. A. Tatarkiewicz, trzy edycje, pierwsza: Książka i Wiedza, Warszawa 1982), Człowiek, który śpi (tłum. A. Wasilewska, dwie edycje, pierwsza: Prószyński i S-ka, Warszawa 2003), Gabinet kolekcjonera (dwie edycje w przekładzie odpowiednio M. P. Markowskiego i W. Brzozowskiego, pierwsza: Wydawnictwo KR, Warszawa 2003), Teatr I (tłum. J. Olczyk, Lokator, Kraków 2010), O sztuce oraz sposobach usidlenia kierownika działu w celu upomnienia się o podwyżkę (tłum. W. Brzozowski, W. A. B., Warszawa 2011), Urodziłem się (różni tłumacze, Lokator, Kraków 2012), Pamiętam że (tłum. K. Zabłocki, Lokator, Kraków 2013), W albo wspomnienie z dzieciństwa (tłum. W. Brzozowski, Lokator, Kraków 2014), Podróż zimowa (w tomie: Podróże zimowe, tłum. J. Giszczak, Lokator, Kraków 2016), Przestrzenie (tłum. A. Daniłowicz-Grudzińska, Lokator, Kraków 2019). Życie instrukcja obsługi, jego najważniejsze dzieło, po raz pierwszy ukazało się w Polsce w 2001 r. nakładem Fundacji Literatura Światowa.

Roland Topor

roland_topor
Roland Topor urodził się 7 stycznia 1938 roku w Paryżu we Francji w rodzinie polskich Żydów, autor opowiadań i sztuk teatralnych, reżyser teatralny i filmowy, aktor, scenograf, scenarzysta i rysownik. Zainteresowania artystyczne przejął po ojcu, który ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie. W roku 1930 rodzina Toporów wyemigrowała do Francji. W 1964 roku Roland ukończył École Nationale des Beaux-Arts w Paryżu. Od 1958 publikował rysunki, między innymi w pismach „Bizarre” i „Le rire”. W latach 1961-1965 współpracował z głośnym pismem satyrycznym „Hara-Kiri”. Był także współzałożycielem, razem z Fernando Arrabalem, Alejandro Jodorowskym i Jacques’em Sternbergiem, Grupy Panicznej (1962).
W 1964 roku ukazała się jego pierwsza powieść pod tytułem „Chimeryczny lokator” w której autor przedstawia w bardzo charakterystyczny dla niego, groteskowy, sposób obraz drobnomieszczaństwa. W 1967 roku wydano drugą powieść Topora pod tytułem „Księżniczka Angina”. W tym samym roku ukazał się zbiór opowiadań „Cztery róże dla Lucienne”. W 1969 Topor otrzymał nagrodę Deux Magots za dramat „Joko świętuje rocznicę”. W 1975 ukazały się „Wspomnienia starego idioty”. W 1976 roku odbyła się premiera sztuki „Da Vinci miał rację”, a w 1990 „Joko świętuje rocznicę”. W latach osiemdziesiątych wychodzą drukiem: „Caf Panika” (1982), „Najpiękniejsza para piersi na świecie” (1986) oraz „Historyjki taksówkowe” (1988). Z 1992 roku pochodzi książka  „Myśli zawiązane na supełek”. Jest to zbiór maksym, który bardzo wyraźnie sytuuje Topora w gronie spadkobierców surrealizmu. Następnie ukazują się: „Bal na ugorze” (1996), „Święta księga cholernego Proutto” (1998), „Made in Taiwan, Copyright in Mexico” (2000), „Alicja w Krainie Liter” (2001).
Działalność artystyczna Rolanda Topora była bardzo różnorodna, z powodzeniem nie tylko pisał, ale był także autorem plakatów, ilustracji książkowych, rysunków. Brał udział w przygotowaniu scenografii do filmu Federica Felliniego „Casanova”. Na podstawie powieści Topora „Chimeryczny lokator” powstał film Romana Polańskiego „Lokator” w którym sam zagrał. Wystąpił także w filmach: „Nosferatu, wampir” Wernera Herzoga (1979), „Miłość Swanna” Volkera Schlöndorffa (1983), „Viva la muerte” (1971) Fernando Arrabala. Był nagradzany na międzynarodowych festiwalach filmów animowanych za scenariusze, między innymi do „Ślimaków” (1966) i „Dzikiej planety” (1972). We Francji zdobył popularność wieloodcinkowym serialem telewizyjnym „Telechat” (Telekot), w którym połączył żywego aktora z lalkową animacją. Roland Topor zmarł 16 kwietnia 1997 roku na skutek wylewu krwi do mózgu.

Nicolas Presl

Nicolas Presl urodził się w Vendée w 1976 roku. Po krótkiej karierze kamieniarza poświęcił się rysowaniu komiksów. W trzech pierwszych książkach, wydanych w Atrabile (Priape – 2006, Boska kolonia – (Lokator 2013), Fabryka – (Lokator 2013) wypracował swój charakterystyczny styl, łatwo rozpoznawalny tak dzięki związkom z nowoczesnym malarstwem (Grosz, Picasso), jak i dzięki wyborowi narracji bez tekstu. We wszystkich dziełach wykazuje się niezwykłym wyczuleniem na Historię. Dowodzi tego też opublikowana w 2010 roku w The Hoochie Coochie książka graficzna pt. Le fils de l’ours pere.